Tego jeść nie będziecie, bo jest obrzydliwością

Z Z widelcem wśród książek
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Chałka FKŻ.jpg

...

Zacznijmy od tego, że judaizm jest religią, która kładzie bardzo mocny nacisk na przestrzeganie przykazań. Żydzi wierzą w Boga, którego nie specjalnie obchodzi, czy ktoś w niego wierzy, czy nie. Bardziej go interesuje, czy Żydzi, z którymi zawarł specjalne przymierze, przestrzegają prawa, które im w ramach tego przymierza nadał. Nieważne, w co wierzysz; ważne, jak postępujesz. Zasadniczym źródłem tego prawa jest Tora, zwana też Pięcioksięgiem Mojżeszowym, czyli pierwsze pięć ksiąg Biblii (Starego Testamentu). Nie chodzi tu jedynie o słynne dziesięć przykazań zapisanych na kamiennych tablicach, ale wszystkie nakazy i zakazy, które się tu i ówdzie w Torze pojawiają. Ktoś dawno temu policzył, że jest ich w sumie 613, i ta liczba się przyjęła, choć jak później liczyli inni, to im wychodziło inaczej.

Przykazania biblijne dotyczą różnych sfer życia i często są bardzo szczegółowe. Problem w tym, że nawet nieumyślne złamanie któregokolwiek przykazania jest grzechem (choć nie tak ciężkim jak popełnione z premedytacją). Dlatego kolejne pokolenia uczonych w Piśmie, czyli specjalistów od interpretacji boskiego prawa, opracowało rozszerzone i dodatkowe przykazania, których należy przestrzegać, aby uchronić się przed choćby przypadkowym złamaniem któregoś z przykazań biblijnych. Z czasem ta rozszerzająca interpretacja posunęła się tak daleko, że już zupełnie nie dałoby się normalnie żyć, gdyby rygorystycznie te dodatkowe zalecenia stosować. W związku z tym, w kolejnym etapie, uczeni w Piśmie opracowali szereg sposobów na obejście tych dodatkowych przykazań, tak żeby dało się w miarę sensownie funkcjonować, a pan Bóg był zadowolony. To chyba tłumaczy, dlaczego Żydzi są takim kreatywnym narodem. W każdym razie ten cykl: proste przykazanie biblijne → rozszerzająca wykładnia rabiniczna → pomysłowe sposoby jej obejścia – będzie się tu wielokrotnie powtarzać.

Zwierzęta czyste i nieczyste

Impala, czyli jak najbardziej koszerna południowoafrykańska antylopa, przeżuwa pokarm (zwróćcie uwagę na przełyk).
Zwierzęta czworonożne są koszerne, jeśli mają racice i przeżuwają pokarm.
Zwierzęta żyjące w wodzie są koszerne, jeśli mają płetwy i łuski.
Latające kręgowce są koszerne, jeśli nie są drapieżne ani nie należą do innych rodzajów zakazanych.
Owady są niekoszerne z wyjątkiem kilku gatunków szarańczy.
  • parzystokopytne przeżuwające
  • ryby
    • kawior po żydowsku
  • ptaki
    • W XVII-wiecznej Hiszpanii ktoś, kto jadł gęsinę, mógł się spodziewać, że inkwizycja oskarży go o potajemne bycie Żydem.
  • owady
    • szarańcza - w Jemenie tak, gdzie indziej nie
    • miód tak, ale spadziowy nie
    • koszenila, sepia i inne dodatki pochodzące z bezkręgowców

Krew

  • ubój rytualny
    • czy humanitarny
    • zakaz jedzenia mięsa zwierząt chorych lub zranionych
  • żydowscy weganie
  • żydowska kiszka
  • krew w jajku
    • jajka na twardo
  • tkanka tłuszczowa z krów, owiec i kóz też niekoszerna
    • gęsi smalec
    • Ciundziewicka: "Żydzi rżnąc teraz wiele bydła przed święta swe, trwające prawie cały miesiąc, cały swój zysk zakładają na koszerze, a tref zaś, równie jak tylne ćwierci mięsa, których sami nie jedzą, za bezcen zbywają."

Mięso i mleko

  • potrawy mięsne, mleczne, neutralne
    • ryby neutralne, ale i tak nie jedzone razem z mięsem
  • Święto Tygodni
    • naleśniki z serem, barszcz zabielany
  • sery podpuszczkowe zakazane
  • kanapka Reubena - żydowska, ale niekoszerna

Wino i inne produkty roślinne

  • odmawianie błogosławieństw nad winem
  • zakaz picia wina złożonego w ofierze przez bałwochwalców
  • gotowanie wina
  • tradycyjnie: czerwone słodkie, ale wyjątki są możliwe:
    • białe wino, żeby uniknąć oskarżeń o picie krwi chrześcijan
    • wódka w krajach, gdzie nie ma wina
  • sok gronowy zamiast wina
  • zakaz spożywania zboża zebranego w nowym roku przed Paschą oraz owoców z drzew młodszych niż 3 lata (różne zdania co do tego, czy te zakazy obowiązują Żydów tylko w Ziemi Świętej, czy na całym świecie)

Szabat

Oczywiście przez „odpoczynek” należy tu rozumieć jeszcze więcej wymyślnych sposobów na utrudnianie Żydom życia.

Święta

  • Jom Kippur
  • Pascha
    • mąka, krupy, chleb na zakwasie, alkohol zbożowy itd., a nawet warzywa strączkowe - zakazane
      • maca, mąka macowa
      • śliwowica paschalna
      • wódka ziemniaczana (Chopin, Luksusowa) - tylko nie mieszać jej z colą czy innymi napojami zawierającymi syrop glukozowo-fruktozowy wyrabiany z kukurydzy

Mycie rąk

  • Kawał o nieumyciu rąk w Jom Kippur

Obrazki