Tego jeść nie będziecie, bo jest obrzydliwością: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[File:Chałka FKŻ.jpg|upright|thumb|]] | [[File:Chałka FKŻ.jpg|upright|thumb|]] | ||
... | |||
Zacznijmy od tego, że judaizm jest religią, która kładzie bardzo mocny nacisk na przestrzeganie przykazań. Boga, w którego wierzą Żydzi, nie specjalnie obchodzi, czy ktoś w niego wierzy. Bardziej go interesuje, czy Żydzi, z którymi zawarł specjalne przymierze, przestrzagają prawa, które im w ramach tego przymierza nadał. Ortopraksja jest ważniejsza od ortodoksji. Zasadniczym źródłem tych przykazań jest Tora, zwana też Pięcioksięgiem Mojżeszowym, czyli pierwsze pięć ksiąg Biblii Starego Testamentu. Nie chodzi tu jedynie o słynne dziesięć przykazań zapisanych na kamiennych tablicach, ale wszystkie nakazy i zakazy, które się tu i ówdzie w Torze pojawiają. Ktoś dawno temu policzył, że jest ich w sumie 613, i ta liczba się przyjęła, choć jak inni później liczyli, to im wychodziło inaczej. | |||
Przykazanie biblijne dotyczą różnych sfer życia i często są bardzo szczegółowe. Problem w tym, że nieumyślne złamanie któregokolwiek przykazania też jest grzechem, choć lżejszym niż popełnione z premedytacją. Dlatego kolejne pokolenia uczonych w Piśmie, czyli specjalistów od interpretacji boskiego prawa, opracowało rozszerzone i dodatkowe przykazania, których należy przestrzegać, aby uchronić się przed przypadkowym złamaniem któregoś z przykazań biblijnych. Z czasem ta rozszerzająca interpretaca posunęła się tak daleko, że już zupełnie nie dałoby się normalnie żyć, gdyby rygorystycznie te dodatkowe zalecenia stosować. W związku z tym, w kolejnym etapie, uczeni w Piśmie opracowali szereg sposobów na obejście przykazań, tak żeby dało się w miare sensownie funkcjonować, a pan Bóg był zadowolony. | |||
[jako przykład: cytat z ''Burzliwego życia Lejzorka Rojtszwańca'' o odrutowaniu Homla?] | |||
== Zwierzęta czyste i nieczyste == | == Zwierzęta czyste i nieczyste == | ||
Wersja z 13:04, 20 lis 2020
...
Zacznijmy od tego, że judaizm jest religią, która kładzie bardzo mocny nacisk na przestrzeganie przykazań. Boga, w którego wierzą Żydzi, nie specjalnie obchodzi, czy ktoś w niego wierzy. Bardziej go interesuje, czy Żydzi, z którymi zawarł specjalne przymierze, przestrzagają prawa, które im w ramach tego przymierza nadał. Ortopraksja jest ważniejsza od ortodoksji. Zasadniczym źródłem tych przykazań jest Tora, zwana też Pięcioksięgiem Mojżeszowym, czyli pierwsze pięć ksiąg Biblii Starego Testamentu. Nie chodzi tu jedynie o słynne dziesięć przykazań zapisanych na kamiennych tablicach, ale wszystkie nakazy i zakazy, które się tu i ówdzie w Torze pojawiają. Ktoś dawno temu policzył, że jest ich w sumie 613, i ta liczba się przyjęła, choć jak inni później liczyli, to im wychodziło inaczej.
Przykazanie biblijne dotyczą różnych sfer życia i często są bardzo szczegółowe. Problem w tym, że nieumyślne złamanie któregokolwiek przykazania też jest grzechem, choć lżejszym niż popełnione z premedytacją. Dlatego kolejne pokolenia uczonych w Piśmie, czyli specjalistów od interpretacji boskiego prawa, opracowało rozszerzone i dodatkowe przykazania, których należy przestrzegać, aby uchronić się przed przypadkowym złamaniem któregoś z przykazań biblijnych. Z czasem ta rozszerzająca interpretaca posunęła się tak daleko, że już zupełnie nie dałoby się normalnie żyć, gdyby rygorystycznie te dodatkowe zalecenia stosować. W związku z tym, w kolejnym etapie, uczeni w Piśmie opracowali szereg sposobów na obejście przykazań, tak żeby dało się w miare sensownie funkcjonować, a pan Bóg był zadowolony.
[jako przykład: cytat z Burzliwego życia Lejzorka Rojtszwańca o odrutowaniu Homla?]
Zwierzęta czyste i nieczyste
- parzystokopytne przeżuwające
- ryby
- kawior po żydowsku
- ptaki
- W XVII-wiecznej Hiszpanii ktoś, kto jadł gęsinę, mógł się spodziewać, że inkwizycja oskarży go o potajemne bycie Żydem.
- owady
- szarańcza - w Jemenie tak, gdzie indziej nie
- miód tak, ale spadziowy nie
Krew
- ubój rytualny
- czy humanitarny
- zakaz jedzenia mięsa zwierząt chorych lub zranionych
- żydowscy weganie
- żydowska kiszka
- krew w jajku
- jajka na twardo
- tkanka tłuszczowa z krów, owiec i kóz też niekoszerna
- gęsi smalec
- Ciundziewicka: "Żydzi rżnąc teraz wiele bydła przed święta swe, trwające prawie cały miesiąc, cały swój zysk zakładają na koszerze, a tref zaś, równie jak tylne ćwierci mięsa, których sami nie jedzą, za bezcen zbywają."
Mięso i mleko
- potrawy mięsne, mleczne, neutralne
- ryby neutralne, ale i tak nie jedzone razem z mięsem
- Święto Tygodni
- sery podpuszczkowe zakazane
Wino i inne produkty roślinne
- odmawianie błogosławieństw nad winem
- zakaz picia wina złożonego w ofierze przez bałwochwalców
- gotowanie wina
- tradycyjnie: czerwone słodkie, ale wyjątki są możliwe:
- białe wino, żeby uniknąć oskarżeń o picie krwi chrześcijan
- wódka w krajach, gdzie nie ma wina
- sok gronowy zamiast wina
- zakaz spożywania zboża zebranego w nowym roku przed Paschą oraz owoców z drzew młodszych niż 3 lata (różne zdania co do tego, czy te zakazy obowiązują Żydów tylko w Ziemi Świętej, czy na całym świecie)
Święta
- Jom Kippur
- Pascha
- mąka, krupy, chleb na zakwasie, alkohol zbożowy itd., a nawet warzywa strączkowe - zakazane
- maca
- śliwowica paschalna
- mąka, krupy, chleb na zakwasie, alkohol zbożowy itd., a nawet warzywa strączkowe - zakazane
Szabat
- zabronione czynności związane z przygotowaniem jedzenia
- czulent
- gefilte fisz
- Kultura czasu, kultura życia, czyli czym jest Szabat?
Mycie rąk
Obrazki
-
Obrzydliwość
